EL COMANDANTE

Een affiche van de Communistische Jeugd van Venezuela.Het opschrift is: "Voorwaarts Commandant. Hen die mijn dood wensen, wens ik een lang leven toe zodat ze zien hoe de Bolivariaanse Revolutie vooruit gaat van veldslag naar veldslag en van overwinning naar overwinning."

De Latijns Amerikaanse politieke cultuur heeft een lange revolutionaire traditie waarin de gewapende strijd om de politieke macht is toegestaan. Die revolutionaire traditie is aan het eind van de 18e en begin van de 19e eeuw begonnen met de gewapende strijd om de onafhankelijkheid van het koloniale moederland Spanje. Dank zij de pas gestorven Venezuelaanse president Chavez is generaal Simon Bolivar (1783 – 1830) de bekendste Latijns Amerikaanse bevrijder geworden. Zoals Chavez zijn illustere voorganger Simon Bolivar beschouwde als zijn inspiratiebron, zo verwees Fidel Castro aan het begin van zijn revolutie in 1959 naar de Cubaanse onafhankelijkheidsstrijder, schrijver, dichter en politicus José Marti als zijn voorganger en inspirator.

Bij Fidel Castro is die verering voor José Marti nooit zo ver gegaan als bij Chavez voor Simon Bolivar. Terwijl Chavez zoveel als mogelijk de naam van Bolivar verbond met zijn revolutie, Venezuela werd officieel een Bolivariaanse Republiek, heeft Castro nooit enige moeite gedaan om de naam van Marti daadwerkelijk te verbinden aan zijn revolutie. Wel konden beiden zich door hun identificatie met hun nationale bevrijders presenteren als nationalisten die in navolging van hun voorgangers opnieuw strijden voor onafhankelijkheid van hun land. Deze keer niet tegen het vroegere koloniale moederland Spanje maar tegen de VS als de nieuwe imperiale, neo-koloniale mogendheid van onze tijd.

Felicitaties voor de Commandant die zijn 85ste verjaardag viert.Op de achtergrond zien we een schilderij van Simon Bolivar.

Fidel Castro heeft van zijn strijd tegen de VS een nationale en een persoonlijke zaak gemaakt waarvoor elke andere prioriteit, hoe belangrijk ook voor de rest van de natie, moet wijken. Hugo Chavez volgde daarin Fidel Castro. Voor Chavez waren de Verenigde Staten de duivel zelve zoals hij tot hilariteit van zijn gehoor zei tijdens zijn optreden voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Castro en Chavez beschouwden zich als kameraden in oorlog tegen de VS en voor het socialisme, want ook voor het socialisme moet in hun ogen slag geleverd worden.

Hoewel Chavez in tegenstelling tot Castro door het winnen van democratische verkiezingen aan de macht is gekomen, zien we dat hij steeds meer de taal van de gewapende strijd en de oorlog is gaan hanteren. In navolging van Castro laat ook Chavez zich graag Comandante noemen. Zijn democratisch verworven titel van president maakt in de propaganda meer en meer plaats voor die van comandante. Dit is meer dan symbolisch. Het wijst erop dat onder Chavez de politieke democratie langzaam maar zeker plaats moet maken voor het autoritaire socialisme waarin voor oppositie als zijnde verraders geen plaats meer zou zijn.

Deze jongen laat een T-shirt zien van de 'Verenigde Socialistische Partij van Venezuela' opgericht door Hugo Chavez. het opschrift is "Voorwaarts Comandant" 

Nu Chavez een vroege dood gestorven is, zullen we nooit weten of hij ook echt zover wilde gaan. De beeldspraak wijst in die richting maar of het daadwerkelijk zo ver zou zijn gekomen, is maar de vraag. Zo'n koers zou binnenlands tot veel oproer kunnen leiden maar het zou ook uiteindelijk Latijns Amerika in 2 kampen hebben verdeeld. Aan de ene kant Brazilië en Mexico, met in hun voetspoor Colombia, Chili en Peru, die besloten hebben om de strijd tegen de armoede en onderontwikkeling langs democratische weg aan te gaan, en aan de andere kant dan Venezuela, Cuba, Nicaragua, Bolivia en Ecuador.

Het is waarschijnlijk dat Chavez zich van dit risico van tweedeling van Latijns Amerika bewust was en daarom nooit zo ver zou zijn gegaan als Castro en de zijnen. Vermoedelijk had Chavez de lijnen naar de VS en Europa open gehouden. Chavez was internationaal een groter realist dan zijn uitspraken doen vermoeden. Per slot van rekening bleef hij ook trouw olie leveren aan de VS. Castro had waarschijnlijk in zijn plaats al lang geen olie meer geëxporteerd naar de VS, desnoods ten koste van hoge offers van zijn eigen bevolking.  

De Rum van de Revolutie, Comandante FIDEL.