zaterdag 30 maart 2013

HET VERRAAD VAN JUDAS

'Het verraad van Judas', foto van Petrus

Paaszaterdag was in mijn katholieke jeugd een brugdag tussen de 2 treurige dagen Witte Donderdag en Goede Vrijdag en de 2 vrolijke, vrije Paasdagen met lekker eten. Pasen was immers ook het einde van de vasten, al was dat in mijn jeugd ook al niet meer dan symbolisch geworden met een snoeptrommeltje. Een blikken trommeltje waar je de snoepjes, die je ondanks de vasten kreeg, bewaarde tot Pasen, als dat lukte.

Paaszaterdag was ook een verwarrende dag. Om 12 uur beierden de klokken om de paaseieren uit Rome rond te strooien die je dan pas de volgende dag, op Paaszondag na de Paasmis, in de tuin kon gaan zoeken. Je leerde op school wel over Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Paaszondag maar over het hoe en waarom van de Paashaas en de Paaseieren hoorde je nooit wat. Die waren er gewoon. Meer dan een ei eten op een dag was in mijn jeugd nog een zeldzaamheid, net als een chocolade Paashazen en kuikentjes in mandjes met suikereitjes.

Nostalgie genoeg, maar Pasen is ook een geestelijke erfenis die het overdenken waard is. Zo kun je je afvragen waarom Jezus Christus in de nachtelijke uren tijdens het mediteren over zijn aanstaande dood, door een van zijn volgelingen alsnog wordt verraden. Een verraad dat hij notabene eerder die avond tijdens zijn afscheidsmaal met zijn volgelingen aankondigde. Daar zit je dan als trouwe volgelingen met de kennis dat een van je vrienden, broeders of kameraden verraad zal plegen. Wat doe je dan? Volgens het evangelie van Matteus deden ze wat des mensen is namelijk ieder voor zich vragen aan de meester of hij het zou zijn. Als Judas vraagt of hij het zal zijn dan bevestigt JC dat. Met andere woorden Judas pleegt willens en wetens verraad.

Dat vond ik gek. Wie doet nu zoiets? Gek vond ik ook dat het verraad van Judas door kon gaan terwijl JC 's nachts in de hof van olijven zijn Vader, God de almachtige, dringend vraagt om Hem niet zo te laten lijden. Een goede vader zou zijn zoon zulks toch met alle macht willen besparen? Waarom deed Hij dat dan niet? Wilde Hij niet omdat het nu eenmaal zo was afgsproken tussen de Vader, de Zoon en de Heilige Geest en afspraak is afspraak - hoe krankzinnig ook – of kon Hij het niet? Dat laatste zou betekenen dat God ondanks zijn Almacht niet kan ingrijpen in de keuze van mensen. Dat zou een bevestiging zijn van de vrije wil die ook aan de wieg stond van de val van Adam en Eva in het aardse paradijs en daarmee aan de erfzonde. Dezelfde erfzonde waar de dood van JC aan het kruis ons van zou moeten verlossen.

Zo bezien is het drama van JC in ieder geval goed doordacht. Het verhaal klopt. Het sluitstuk is het kwaad waarvoor mensen kunnen kiezen zonder dat enige goddelijke macht kan ingrijpen. Aan de ene kant is dat een geruststelling. Wij mensen zijn zo vrij als een vogeltje om te doen en te laten wat we willen. We hebben als mensen een goddelijk status, niet zo verwonderlijk als je ook geleerd hebt dat God ons geschapen zou hebben naar Zijn Beeld en Gelijkenis. Tegelijkertijd is het beangstigend. Als zelfs God niet opgewassen is tegen het kwaad, wie dan wel? Wat kunnen wij mensen dan nog? Toch niet veel meer dan er mee leren leven.

Kwaad, niet als afwijking maar als de normaalste zaak in de wereld. Was dat ook niet het geval met de moorden van Kim de Gelder op onschuldige baby's, een oppas en een oude vrouw en de moord van Jasper S. op het  meisje Marianne Vaatstra? Beide daders zijn immers door deskundigen tot normale mensen verklaard die wisten wat ze deden. Ze maakten dus willens en wetens keuzes die normaal gesproken tegen het menselijke geweten ingaan. Volgens die deskundigen was het geweten van die 2 niet ziek of toevallig net even buiten werking.

Geen opwekkende gedachte. In ieder geval minder opwekkend dan de gedachte dat mensen in wezen goed zijn als ze maar de juiste opvoeding krijgen in de juiste omstandigheden. Dan heb je tenminste nog het idee dat je er wat aan kunt doen. Als kwaad echter een autonome keuze kan zijn en geen ziekte dan komen we er eigenlijk nooit van af. Dan moeten we berusten in het kwaad en wie wil dat?

donderdag 28 maart 2013

EUROFREAKS

Protest van de Europese vakbeweging in Brussel.

Wie in Brussel werkt kan niet om Europa heen. Zeker niet als je kantoortje ook nog eens in de Europese wijk ligt. Je komt dan atijd wel terecht in wat ik maar voor het gemak Eurokringen noem: leden van het Europarlement, fractieassistenten, stagiaires en niet te vergeten lobbyisten. Allemaal mensen die een goed belegde boterham verdienen aan Europa. Euroscpetici zul je in die kringen, zeker niet bij Nederlanders, nauwelijks tegenkomen. Het zijn Europositivo's en sommigen zelfs Eurofreaks. Zij gruwen van Euroscpetici.

Nederlandse Europositivo's zijn dan wel weer vaak negatief over hun eigen land omdat het niet genoeg mee zou doen in Europa, teveel zijn eigen gang gaat, te weinig coördineert met Europa enz. Dat geldt nog meer voor Engelsen, Fransen en Duitsers omdat die nog meer hun eigen gang gaan. Zo betreurde een Nederlands Europese veiligheidsman dat er geen Europees optreden in Libië was, maar wel gezamelijke Engelse Franse actie. Met Syrië is het al niet anders. Ook zouden Amabassades meer samengevoegd moeten worden. In bijna alle landen van de wereld zit immers al een Europese ambassadeur al mag die niet zo heten. De oude Europese mogendheden Engeland en Frankrijk willen niet dat er verwarring ontstaat tussen hun diplomatie en die van Europa.

Nederlanders vinden dat niks want het gevolg is dat alles dubbel wordt gedaan en dat kost geld. Maar geld is voor landen als Frankrijk en Engeland niet altijd een argument. Dat is het wel voor een klein land als Nederland met zijn kruideniersmentaliteit en geen projectie van nationale macht in de wereld. Dat was in de tijd van VOC al zo. Die opereerde op basis van kosten-baten analyses van zijn koloniale activiteiten. Als een kolonie te weinig opbracht voor de aandeelhouders en dus teveel kostte, werd die opheven. Nederland is als een BV Republiek begonnen en dat werkt door tot op de dag van vandaag.

Minister Dijsselbloem (midden) als nieuwe voorzitter van de €urogroup heeft het debat in Europa over de Eurocrisis en Europa opnieuw aangezwengeld.Links van hem IMF baas Christine Lagarde (Francaise). Rechts Eurocomissaris Olli Rehn (Fin). 
Dat is niet erg, want het heeft zo zijn voordelen maar in het geval van Europa werkt dat Hollandsche zakeninstinct niet altijd omdat de andere Europese landen een andere machtstraditie en geschiedenis hebben. Je zou willen als Nederlander dat dat niet zo was maar het is wel zo en dus doe je er goed aan daarmee rekening te houden. Je kunt van de Engelsen niet verlangen dat ze hun imperiale geschiedenis van voor de Tweede Wereldoorlog, toen ze nog in de halve wereld de baas waren, vergeten. Net zo min kun je van de Fransen vragen om de Franse Glorie van het verleden te vergeten of de Spanjaarden ervan overtuigen dat ze geen speciale banden hebben met hun voormalige Latijns Amerikaanse kolonies.

Politieke eenheid kun je niet afdwingen tenzij met geweld maar dat hebben we in de Europese Unie afgezworen. Het zou bovendien ondemocratisch zijn en dat is nu net wat we als basisbeginsel in de EU hebben aangenomen. Dus we zullen het moeten doen met wat we hebben en dat zijn dus allemaal verschillende Europese landen met hun eigen belangen, hun eigen geschiedenis, hun geopolitieke plaats, hun nationale aspiraties enz. Daar kun je niet alleen kosten-baten analyses op los laten net zo min als dat in Nederland kan op onze democratische verworvenheden ook al zijn politici bereid om eeuwenoude instellingen om zeep te helpen om geld te besparen, zoals gemeenten te fuseren en provincies op te heffen. Geschiedenis in Nederland weegt ongeveer even zwaar als geld maar dat is in de rest van Europa niet zo.

Videoconferentie met Euromister Herman van Rompuy (Belg).

Nederlandse Eurofreaks zouden er daarom goed aandoen om Europa politieker te benaderen. Frankrijk en Engeland zullen op defensie en veiligheidsgebied hun eigen liedje blijven zingen, zolang bijvoorbeeld hun permanente zetel in de VN Veiligheidsraad niet vervangen is door een permanente Europese zetel. Dat kan natuurlijk ooit veranderen, maar dan niet omdat Frankrijk en Engeland dat willen vanwege de kosten maar omdat Brazilië of India een permanente zetel in de Veiligheidsraad willen. De wereldpolitiek dwingt hen er dan toe eieren voor hun geld te kiezen en meer Europees samen te werken. Zo lang dat echter niet het geval is, doen we er goed aan om Europa als een praktisch politieke constructie te zien waarin we vooral onze nationale belangen zoveel mogelijk veiligstellen.

Dat is geen Euroscepsis maar Eurorealisme. Gelukkig dwingt de Eurocrisis ons Eurorealistischer te worden. Nederlanders willen weten waar ze met Europa aan toe zijn. Geen verwijzing meer naar het verleden maar naar het nu en straks. Dank zij de Eurocrisis is Europawijd een echt politiek debat begonnen. Geen vrijblijvend gepraat over vrede en welvaart maar een soms hard en zelfs boos debat, ook tussen de landen onderling. Eurofreaks zijn outdated. Moeten we ons daar zorgen over maken. Nee, integendeel zo hoort het. Europa is politiek geworden dank zij de Eurocrisis. Eindelijk, zou ik willen zeggen.  

dinsdag 26 maart 2013

JEROEN DIJSSELBLOEM

Vanwege de tentoonstelling "Frans Hals. oog in oog met Rembrandt, Rubens en Titiaan in het Frans Halsmuseum te Haarlem, vond ik het wel zo toepasselijk om een digitale fotocollage te maken met een schilderij van Frans Hals. Oorspronkelijk is dit een portret van Willem van Heythuyzen uit ongeveer 1625. Bovendien lijkt het portret ook enigszins overeen te komen met het nogal zelfverzekerde karakter van Dijsselbloem.

Wie is Jeroen Dijsselbloem? Langzaam maar zeker krijgen we een publiek en politiek antwoord op die vraag. Niet vanwege zijn functie van minister van Financiën maar de daarvan afgeleide functie van voorzitter van de Eurogroep financiën. Dank zij de bankencrisis in de Eurozonelanden staat Dijsselbloem niet alleen op de voorpagina's van Nederlandse kranten maar van de hele internationale pers. Dat daar ook artikelen verschijnen om hem te beschadigen of zelfs van zijn post te verjagen, is normaal. Een kwestie van belangen – van de financiële wereld – en soms ook regelrechte politieke afgunst. Maar zo lang Dijsselbloem gesteund wordt door Duitsland is er geen vuiltje aan de lucht.

Ook in Nederland hebben sommige politiekers en journalisten moeite met de nieuw verworven positie van Dijsselbloem. Ik proefde onlangs nog bij Ferry Mingelen en Twan Huijs enige laatdunkendheid over zijn zogenaamde dubbelfunctie van Minister van Financiën en Voorzitter van de Eurogroep Financiën. Dezelfde laatdunkendheid die je ook te horen kreeg in de media toen premier Balkenende mocht aanschuiven bij de G7. Nederland staat oh zo graag vooraan in de wereld en vertelt nog liever hoe het in de wereld moet gaan maar zodra dat leidt tot een positie van belang, zoals nu Dijsselbloem en toen Balkenende, dan slaat de politieke afgunst toe.

Ik zag gisteren Dijsselbloem bij P&W uitleg geven over de gang van zaken rond de Cyprus crisis en ik moet zeggen dat hij overeind bleef. Is dat moeilijk bij P&W? Niet meteen, maar toch. De internationale rel over zijn uitspraken over de aanpak van de Cyprus crisis – voortaan betalen de banken met hun aandeelhouders, obligatiehouders en desnoods rekeninghouders mee aan de crisiskosten – pareerde hij koeltjes. Nee, het was geen blauwdruk voor de toekomst want elk land in crisis vergt een eigen specifieke aanpak maar het moge duidelijk zijn dat de belastingbetaler geen zin heeft om telkens opnieuw op te draaien voor de kosten die bankmanagers en hun volgelingen maken. Dat is schrikken voor de financiële wereld vooral in Frankrijk en Engeland waar ze de hete adem van Duitsland in hun nek voelen.

De crisisaanpak van Dijsselbloem samen met Duitsland zou je typisch Europees kunnen noemen. Geen wild west kapitalisme door een bank zo maar pardoes failliet te laten gaan zoals gebeurd is met Lehman Brothers in 2008 met tot gevolg een wereldwijde financiële tsunami, maar ook niet het tegenovergestelde, de redding van banken op kosten van de belastingbetaler, behalve misschien in uiterste nood. Over blijft de aanpak van het gecontroleerde faillisement. Is dat nieuw? Nee, kijk maar naar wat er gebeurd is met de Belgische Fortis bank. In feite werd die opgesplitst door de terugkoop van ABN/AMRO door Nederland en het resterende deel te verkopen aan Paris Bas. Kijk wat met de Frans-Belgische bak Dexia is gebeurd: opsplitsing in een goede (Belfius) en slechte bank (Dexia). De Spaanse Caja's werden door hun eigen regering gedwongen tot fusies om faillissementen te voorkomen. In al deze gevallen hebben de aandeelhouders moeten bloeden maar in al die gevallen moest er toch nog geld bij van de belastingbetaler.

Om te voorkomen dat de belastingbetaler moet blijven dokken is nu een variant opgedoken waarin voortaan ook de grote spaarders risico lopen. Dat is nieuw en dus schrikken voor de financiële wereld die er zelf niet voor terugschrikt om hypotheekhouders met een achterstand in betaling uit hun huis te zetten. Dat je probeert bij de spaarders de schade te beperken is logisch maar dat kan nooit tegen elke prijs zijn. Het is al mooi dat er een 100.000 € garantie is per deposito is. Des te beter dus dat Dijsselbloem rustig blijft. Zijn reactie in het VK interview van vandaag dat de onzekerheid van spaargelden als gevolg van de eerder voorgestelde maatregelen in Cyprus tot een bankrun in Europa zouden leiden, er vooral een was bij journalisten, politici en opniemakers, staat me ook wel aan. Hij laat zich niet opjutten door politieke tegenstanders, media en de spreekbuizen van de financiële wereld, die zo langzamerhand denken dat de wereld van hun is. Mooi niet. Dijsselbloem is bezig het primaat van de politiek en de publieke zaak te herstellen. Dat is verstandig én vertrouwenwekkend.

maandag 25 maart 2013

HET NIEUWE NEDERLANDSE WONEN

Het Nieuwe Nederlandse Wonen (een tekening van Petrus)

Voorschriften:
- Windmolen voor milieuvriendelijke energie
- Zonnegat voor zonenerige
- Milieuvriendelijke poepdoos
- Groenten uit eigen tuin
- Bos voor eigen zuurstof
- Regenwater opvangen
- Geen plezierjacht op dieren
- Spinnewiel voor natuurlijke wol
- Verboden te roken
- Verboden voor scheefwoners
- Broodoven voor 'echt' brood
- Geen vlees
- Zelfgebouwd huis van niet-tropisch hout
- Put voor natuurlijke watervoorziening
- Milieuvriendelijke poepdoos.


zondag 24 maart 2013

EUROKERMIS

Een tekening van Petrus
Is het erg dat de Eurokermis over is? Ik denk het niet. Gekker nog, ik denk dat de hele crisis goed is voor de Europa Unie en de Eurozone. Ik heb al eerder beweerd dat de crisis goed is voor Europa. Immers als Europa de crisis weet te bezweren en daar ziet het naar uit, dan zal Europa stabieler zijn geworden met een groter besef dan ooit tevoren dat het continent alleen maar gediend is met Europese samenwerking in welke vorm dan ook.

Dank zij de crisis is de EU een gesprekspunt van de eerste orde geworden. Niet langer meer hoera geroep door de voorstanders en boegeroep door de tegenstanders maar harde, scherpe en kritische debatten op alle fronten over wat we als Europeanen willen. Het idee dat je door enkel lid te worden van de EU en/of de Eurozone je economisch wel gebakken zit, is met deze crisis achterhaald. Het is gedaan met de goudpot Europa. Er zal voortaan gedisciplineerd en zorgvuldig samengewerkt moeten worden en dat op veel meer terreinen dan men een paar jaar gelden nog maar durfde denken.

Er wordt gewerkt aan een bankenunie, er is voortaan begrotingscontrole vanuit Brussel met boetes en al, er zijn gemeenschappelijke noodfondsen enz. Samengevat kun je stellen dat de samenwerking nog intenser is geworden dan ze al was. Natuurlijk, we zullen nog veel tijd nodig hebben om aan elkaar te wennen. De geschiedenis laat zich zo maar niet uitwissen. Duitsland zal nog lang de ideale boeman zijn voor degenen die niet verder willen kijken dan hun neus lang is. De zuidelijke Europese staten zullen nog vaak gezien worden als de zwakke broeders die liever lui zijn dan moe. Maar intussen beseft iedereen dat er voor Europa geen weg meer terug is. Hoe het dan verder moet? Dat is nu net de politieke hamvraag die de Europeanen in een scherp politiek debat uiteindelijk allemaal samen zullen moeten beantwoorden. Er komen dus interessante Europese jaren aan.