HET ONGEMAK VAN DE NEDERLANDSE ANTILLEN

de inmiddels overleden venezuelaanse president Chavez op het TV scherm in een Curacaose bar.

Sinds de onafhankelijkheid van Indonesië en zeker na die van Suriname ontbreekt bij Nederland de politieke wil om de Antilliaanse eilanden nog langer als kolonies onder zijn hoede te hebben. We zien er de zin niet van in en het past niet meer in deze tijd. Nederland als koloniale mogendheid heeft afgedaan. We beseffen dat wel degelijk maar weten niet hoe we een einde moeten maken aan die erfenis.

Op de Antillen beseft men dat en maakt er bewust of onbewust gebruik van. Aan de ene kant wijzen ze op onze verantwoordelijkheid als oud kolonisator. Ze herinneren Nederland aan zijn koloniale schulden die nog zouden dateren uit de tijd van de slavenhandel. Dat maakt dat Nederland zich altijd ongemakkelijk voelt met de Antillen. Aan de andere kant vinden de Antillianen dat we ons niet moeten bemoeien met wat daar gebeurt. Dan eisen ze hun eigen verantwoordelijkheid op. Daar geven we dan ook aan toe uit angst voor onze koloniale schuld.

Dat spel tussen Nederland verantwoordelijk stellen en tegelijkertijd zoveel mogelijk eigen verantwoordelijkheid opeisen, heeft de Antillen geen windeieren gelegd. Per slot van rekening zijn het zeer welvarende eilanden vergeleken met de rest van Latijns Amerika, waar ze geografisch toe behoren of ze dat nu leuk vinden of niet.

Het gevolg van deze patstelling tussen oud koloniale verantwoordelijkheid en Antilliaanse zelfbestuur is dat de Antillen met het Nederlandse geld kunnen doen en laten wat ze willen. Nederlandse politici durven hun handen niet te branden om die patstelling te doorbreken bang om voor kolonisator te worden uitgemaakt, gebrek aan kennis en ervaring (politici willen meestal zo gauw mogelijk van de Antilliaanse portefeuille af) of ze zijn bang voor het verwijt geen verantwoordelijkheid te nemen voor onze historische erfenis.

Er is namelijk een eenvoudige oplossing voor deze patstelling. De Antillen maken bestuurlijk, economisch enz. of volledig deel uit van Nederland of ze worden onafhankelijk en houden voortaan hun eigen broek op. Dat vereist politieke moed van Nederland en daaraan ontbreekt het de Nederlandse politiek dus. Daar komt nog bij dat de Verenigde Staten er de voorkeur aan geven dat Nederland politiek (en militair) aanwezig blijft in de Caraïben.

Vertrek van Nederland uit deze regio zou op termijn destabiliserend kunnen werken. Het is nu al een politiek instabiel gebied. Na tientallen jaren van een zekere politieke stabiliteit is Venezuela politiek sinds de opkomst van de intussen gestorven president Chavez zeer volatiel geworden. Niemand kan voorspellen hoe dit land zich in de komende jaren zal ontwikkelen maar dat de politieke conflicten en economische problemen er zich voorlopig blijven opstapelen, is duidelijk.

Evenmin kan niemand voorspellen wat er met Cuba zal gebeuren zodra de gebroeders Castro door de man met de zeis het graf in zijn geholpen. Komt er een vreedzame overgang naar een of andere vorm van democratie, blijft het een politieke dictatuur of komt er een burgeroorlog? Haïti is een mislukte natie waar zo langzamerhand niemand nog raad mee weet. Het mag een wonder heten dat de Dominicaanse republiek als buurland van Haïti een nog enigszins stabiele regering heeft, maar ook dat kan snel veranderen als de omstandigheden daartoe aanleiding geven.

De moord op politicus Wiels drukt Nederland nu maar weer eens met de neus op de Antilliaanse feiten. Curacao is letterlijk een stuk achtertuin van Nederland en niet zoals Suriname toen daar 15 mensen vermoord werden, een onafhankelijk land. Ondanks dat Curacao tot het Koninkrijk behoort, kan Nederland ternauwernood zo goed als niets doen op Curacao. Curacao en de andere eilanden zoeken namelijk altijd een weg om wel de lusten te hebben maar niet de lasten van het Koninkrijk te dragen. Op den duur is dat politiek onhoudbaar.  

9 MILJOEN VOOR BANGLADESH

Rouwstoet van de Jatiya Sramik Federatie ter herdenking van 111 doden die vielen bij de brand in een kledingfabriek in Ashulia, Bangladesh

Minister Ploumen voor ontwikkelingssamenwerking geeft 9 miljoen Euro om de arbeidsinspectie in Bangladesh te verbeteren. VVD Tweede kamerlid René Leegte (what's in a name?) heeft meteen laten weten zulks overbodig te vinden. Het zou bedoeld zijn om het Nederlandse schuldgevoel af te kopen. Alsof dat verkeerd is. Schuld mag als boetedoening gerust afgekocht worden als je daarnaast ook maar beterschap beloofd. De grote kledingmerken doen dat. Ze hebben een overeenkomst getekend waarin ze beloven erop toe te zien dat hun kleren in Bangladesh voortaan op een fatsoenlijke manier gemaakt worden. Volgens Leegte is daarmee de kous af. Ploumen kan haar knip dicht houden, vindt hij.

Ik ken Bangladesh al vele jaren vanuit mijn internationale vakbondswerk en ik vind het een goed idee van de minister dat geld geeft voor de opbouw van een fatsoenlijke arbeidsinspectie ter voorkoming van het soort rampen zoals we die laatstelijk gezien hebben. Ik heb daarbij niet de illusie dat het meteen ook resultaat zal hebben. Bangladesh is een arm overbevolkt land met ouderwetse, hiërarchische verhoudingen met veel vooroordelen over vrouwen, een onderontwikkeld onderwijssysteem, een verouderde industriële infrastructuur met een heel lage productiviteit en een gebrekkige infrastructuur voor openbaar vervoer en transport.

In de jaren negentig heb ik de grote afstervende jutebedrijven bezocht waar toen nog meer dan 30.000 mensen werkten, soms met hulp van vrouw en kinderen. De jute industrie die ook duizenden mensen op het platteland aan een bestaan hielp, kon niet op tegen de concurrentie van de kunstvezel en plastic. Bovendien was door de overheid niets geïnvesteerd om die bedrijven te moderniseren. Een euvel dat je bijna altijd ziet in genationaliseerde bedrijven in Derde Wereld landen. Ambtenaren snappen niks van de dynamiek van ondernemen en marktwerking. Ze denken eens een product altijd een product. Politici gebruiken de winsten die zulke bedrijven in eerste instantie nog opleveren dan weer voor leuke dingen voor hun kiezers (of zichzelf) in plaats van te herinvesteren in het bedrijf.

Jonge vrouw wordt gered uit het ingestorte Rana Plaza waar tientallen kleine textielfabriekjes werkten. Uiteindelijk vielen er meer dan 1000 doden bij deze ramp.

Tijdens een heel druk bezochte bijeenkomst van de vakbond in een armzalig gebouwtje op het bedrijventerrein van een van de grootste jute fabrieken, bleek dat de vakbond maar amper getolereerd werd. Die zetten immers vraagtekens bij de bedrijfsleiding en de politiek en daar heeft men in een hiërachische samenleving altijd grote moeite mee. Bovendien ontbreekt het de vakbond permanent aan geld maar vooral ook aan opgeleid kader en verantwoordelijke leiders. Het is voor een bedrijfsleiding dan ook niet zo moeilijk om indien nodig vakbondsleiders om te kopen of te verleiden met een beter betaalde job.

Toch vormen vakbonden de enige schakel tussen werknemers, bedrijfsleiding en politiek om duurzame veranderingen in de verhoudingen tussen bedrijfsleiding en politiek te bewerkstelligen. Veranderingen van onderaf, gedragen door de mensen zelf. Ik besef dat dat een lange weg is, voor veel Nederlanders (een VVD'ers die meteen waar voor hun geld willen) een veel te lange en dus kostbare weg. Dat vergt veel geduld, meer dan we gewend zijn in onze eigen samenleving met zijn instantoplossingen die overigens vaak ook niet werken. Echter, als vakbonden belangrijke actoren zien in een industrieel en maatschappelijk veranderingsproces dan zullen we dat geduld moeten hebben.

Ik zou wel willen dat minister Ploumen meer dan nu het geval is, meer oog heeft voor de rol van de vakbeweging in dit langzame maar duurzame veranderingsproces naar nieuwe industriële verhoudingen. Ze nam het woord vakbond maar een keer in de mond tijdens haar gesprek aan de nationale borreltafel van Pauw & Witteman gisterenavond. Van mij mag dat vaker zijn.

Zie ook de blogs: 'Fire in Bangladesh' en 'Murderous working conditions in Bangladesh'

ROME EN DE MOEDER VAN ALLE VERHALEN

Dit beeld van de terechtgestelde Jezus in een Romeinse kerk laten weinig aan de verbeelding over.

Ik denk dat je het verhaal, het evangelie van de geboorte van Jezus Christus en zijn dood, gerust de moeder van alle verhalen kunt noemen. Zeker als je er het Oude Testament meetelt als side-stories. Het verhaal bevat alles wat elk goed verhaal moet hebben: een hoofdpersoon die naast mens ook nog eens de zoon van god is, je moet maar durven om met zo'n verhaal te komen. Het verhaal vertelt van zijn dramatische geboorte in armoedige omstandigheden. Hij wordt wereldberoemd maar is ook eenzaam. Hij vindt erkenning en heeft succes maar ook wantrouwen, miskenning en jaloezie. Hij gaat in zijn korte leven met rijken maar ook en vooral met armen om. Hij is opstandig en tegelijk erkent hij gezag. Hij heeft een schare volgelingen maar sommigen plegen verraad.

De combinatie van deze 2 beelden toont de invloed die de oudheid gehad heeft op de Christelijke kunst. 

Tegelijkertijd is het ook inhoudelijk een ijzersterk verhaal. Vorm en inhoud gaan perfect samen. Het is een goddelijk én een menselijk drama ineen dat iedereen, man of vrouw, jong of oud, arm of rijk kan navoelen en meebeleven. Een jonge vrouw die ongevraagd moeder wordt van notabene de zoon van God. Welke aanstaande moeder beleeft haar moederschap niet als de geboorte van een goddelijke zoon of dochter? Een dramatische geboorte want er blijkt nergens plaats te zijn voor een onverwachte bevalling vanwege een door de autoriteiten georganiseerde volkstelling. De politiek bepaalt de omstandigheden waarin de zoon van God wordt geboren. Het wordt daardoor een armoedige geboorte maar wel aangekondigd bij armoedzaaiers van herders en gek genoeg ook erkend door koningen uit onbekende, ver weg gelegen landen.

De pauselijk troon in de Basiliek van St. Jan van Lateranen: macht, pracht, kunst, verhaal, symboliek en eenzaamheid.

Vervolgens blijkt het kwaad in de persoon van koning Herodes het gemunt te hebben op deze pas geboren koning? Hij voelt zich bedreigd in zijn positie en laat daarom alle pas geborenen in en om Betlehem vermoorden. Een dodelijk misverstand. Het gezin slaat op de vlucht notabene naar Egypte, het land waar hun voorvaderen ooit als slaven uit zijn gevlucht. De ouders hebben het daarna nog vaak moeilijk met hun kind. Uit alles blijkt dat hij een eigen weg zal gaan. Een weg die zijn ouders niet altijd begrijpen maar waar ze volgens hun zoon vertrouwen in kunnen hebben.

Het leven van Jezus blijkt er een te zijn met bewondering en aanbidding van het publiek vanwege zijn preken en wonderen. Hij krijgt volgelingen waarvan enkelen zich laten verleiden tot verraad, leugens en ongeloof. Zijn dramatische publieke terechtstelling wordt door gezaghebbers en autoriteiten op verraderlijke en gruwelijke wijze voorbereid waarbij het immer wispelturige volk hem in de steek laat omdat hij niet de politicus blijkt te zijn waarop ze gehoopt hadden.

Nog steeds vinden tussen de pracht en praal van de kerken van Rome erediensten plaats. 

Het is geen wonder dat deze geraffineerde soap nog altijd miljoenen mensen in de ban houdt, hen troost biedt en steunt in hun dagelijkse sleur en worsteling om het hoofd boven water te houden, vooral geestelijk. Het is geen wonder dat dit verhaal duizenden kunstenaars, schilders, dichters, beeldhouwers, architecten, componisten en musici in de loop der eeuwen heeft geïnspireerd en tot op de dag van vandaag is blijven inspireren. Onze cultuur is er mee doordrongen tot in zijn diepste poriën en bouwt nog altijd voort op wat dit verhaal heeft voortgebracht. Dit alles maakt een bezoek aan Rome, waar dit verhaal zijn wereldwijde triomftocht is begonnen, de moeite waard.

KANSSPEL MET DE DOOD

Een digitale compositie van Petrus

Onlangs zijn bij mij alle lymfeklieren onder mijn oksel operatief verwijderd. In 2 van de klieren had zich een kankergezwel (melanoom) genesteld, een uitzaaiing van huidkanker die een jaar of vier eerder ontdekt was en meteen operatief verwijderd. Ik dacht toen dat daar de kous mee af zou zijn. Het gezwelletje was toen immers in een vroegtijdig stadium ontdekt. Per toeval overigens. Nu na zoveel tijd bleek de kanker toch uitgezaaid te zijn via de bloedbaan.

Hoe is de stand van zaken nu na deze operatie die je, vergeleken met ander leed, overigens slechts vervelend kunt noemen. Na een maand kun je alweer goed verder. Wat ik me natuurlijk wel meteen afvroeg was hoe het verder zat. Dan blijkt dat men dat niet precies weet. We komen terecht bij kansberekening. Onmiddellijk na de operatie wordt me daar niet zoveel over gezegd. Mijn opererend arts beantwoordde mijn vraag over het vervolg met zachte stem maar keihard door te zeggen dat ze het erg vond om jonge mensen die nog een gezin moeten stichten en een huis kopen te vertellen dat de kans bestaat dat er uitzaaiingen komen. Met andere woorden, die hebben nog een leven te gaan, ik heb mijn deel tenminste al gehad waar ze gelijk in heeft.

Over de kansen dat ik een nieuwe uitzaaiing zou krijgen sprak ik een tijdje later een andere arts van dezelfde afdeling. In het kader van een onderzoek vertelde hij me dat die rond de 40% zou liggen. Dat vond ik te doen. Wie heeft er nu 40% kans op een lot uit de loterij? Ik kon daar wel vrede mee hebben trouwens iets anders dan dat had geen zin immers wat kon ik doen als ik er verder aan doen?

Later bood hij aan om op basis van het soort kanker, vastgesteld aan de hand van het gen en andere kenmerken, een meer nauwkeurige kansberekening te maken. Dat heb ik beleefd geweigerd. Zo'n nieuwe kansberekening voegt immers niks toe aan wat ik al weet, namelijk dat de kans bestaat dat ik opnieuw kanker krijg en dat lijkt me genoeg. Meer meten is niet meer weten want het blijft een kansberekening. Je kunt wel of niet het goede lot uit de loterij trekken en dat is het.

Wat heb ik te winnen met een nauwkeurige berekening van de kans dat ik opnieuw kanker zal krijgen? In mijn dagelijkse leven schiet ik er niks mee op. Als ik voortdurend van het ergste uitga, heb ik geen leven meer. De kansberekening ontneemt mij dan mijn leven. Dan ben je al een beetje aan het dood gaan. Ik heb daarom besloten om door te leven zoals ik gewend was en maar te zien waar we uitkomen. Ik ben dus een vliegtuigpassagier die er vanuit gaat dat de kans dat zijn vliegtuig zal neerstorten nul is ook al weet ik dat de kans van neerstorten hoe dan ook bestaat.

Al voor ik met deze vorm van kansberekening kennis had gemaakt, was het me opgevallen hoe kansberekening meer en meer ons persoonlijke en maatschappelijke leven begint te bepalen. Omdat de kans bestaat op borstkanker worden alle vrouwen vanaf een bepaalde leeftijd regelmatig onderzocht. Omdat een paar jaar geleden de kans bestond op een griepepidemie met mogelijk zelfs doden tot gevolg, begon men massaal ouderen preventief in te enten hoewel betwist werd of dat wel zou helpen. De overheid liet voor een paar 100 miljoen aan inentingen voorbereiden voor het geval dat de epidemie van de Mexicaanse griep zou uitbreken. Dat gebeurde uiteindelijk niet. Achteraf was het dus veel gedoe geweest om niks maar als de epidemie wel uitgebroken was en de minister had die voorzorgsmaatregelen voor een paar honderd miljoen niet genomen dan was de wereld te klein geweest, zo vrees ik.

Gisteren hoorde ik in de uitzending van Nieuwsuur dat Angelina Jolie (37 jaar) haar beide borsten preventief heeft laten wegnemen omdat ze 87 % kans zou hebben om borstkanker te krijgen. Vandaag las ik op NRC online over een vrouw van 22 jaar (!) die preventief haar borsten had laten wegnemen. Zoals ik het lees vooral uit angst voor wat haar moeder lichamelijk en emotioneel heeft meegemaakt. Bij Jolie speelt dezelfde ervaring een rol. Ik respecteer de beslissingen van beide vrouwen maar ze roept toch vragen op.

Bijvoorbeeld bij welke kans neem je het besluit om je borsten te laten amputeren? Zou Jolie ook tot borstamputatie besloten hebben als de kans op borstkanker lager dan 70% was geweest? Of ligt de grens bij 60%? En stel nu eens dat er intussen een medicijn wordt gevonden om uitzaaiing te voorkomen? Ik weet nu dat er gewerkt wordt aan een dergelijk medicijn tegen het uitzaaien van melanomen. Of stel dat regelmatige controle voldoende is om bijtijds operatief in te grijpen zonder verdere gevolgen? Nog erger zou zijn als je na een dergelijke amputatie alsnog kanker zou krijgen van een andere aard of soort. Dat zou diep en diep tragisch zijn.

Ik vrees dat we met die kansberekening een heel moeilijke en misschien ook wel gevaarlijke weg zijn ingeslagen. We staan nu al voor de vraag hoeveel kosten de samenleving zich kan veroorloven om mensen te genezen. Zo was er onlangs het geval van een Belgische jongen met een zeldzame ziekte die alleen maar kan overleven met behulp van een medicijn dat duizenden euro's per maand kost, zijn hele verdere leven lang.

De kosten worden nog vele malen hoger als we op basis van kansberekening preventief aan de slag gaan. Hele bevolkingsgroepen inenten omdat 20% de kans loopt een of andere aandoening te krijgen. Het is te doen zo lang de kosten beheersbaar blijven. Maar wat als er straks preventieve middelen zijn die een groot beslag gaan leggen op het beschikbare geld? Wat gaan we dan doen? Niemand die het weet maar het kan een gevaarlijk en vooral ook moeilijk spel worden. Veel moeilijker nog dan de herverdeling van de welvaart of bestrijding van wereldwijde armoede en ziekte.   

HET HEILIGE ROOMSE RIJK

De bouwers van deze kerk hebben zelfs de zuilen van een oude Romeinse tempel gebruikt.(San Nicola Cacere, Piazza Monte Savello, Via del teatro di Marcello)

Als je een paar dagen door het historisch centrum van Rome wandelt, hier en daar een kerk van binnen en buiten bekijkt, de monumenten tot je neemt, musea bezoekt met oude Romeinse beelden, ruïnes van het oude Rome bezoekt kortom de sfeer van de stad opsnuift en ook nog eens je verbeelding laat werken, dringt het besef door dat het Roomse Rijk niks anders is dan de voortzetting van het Romeinse Rijk soms met dezelfde, soms met andere middelen.

Soms is dat letterlijk. Zo dienen de vroegere door de Romeinen veroverde Egyptische zuilen nu als steunpilaren voor Christelijke beelden van bijvoorbeeld Maria, de moeder van Jezus of Heilige Petrus, de opvolger van Christus op aarde en als zodanig de eerste paus. Kerken zijn gebouwd op de fundamenten van vroegere Romeinse tempels waarbij de materialen van oude tempels gebruikt werden om de nieuwe kerk mee op te bouwen. Die kerken werden trouwens gebouwd volgens de architectuur van de Romeinen tot aan de monumentale details en de wijze van uitbeelden toe.

De Zuil van Trajanus. Deze 38 meter hoge triomfzuil werd 113 opgericht ter ere van Trajanus' overwinning op de Daciërs (de tegenwoordige Roemenen die nog altijd een variant van het oude Latijn spreken). In 1587 werd het reusachtige beeld van de Heilige Petrus met de symbolische sleutels in de hand en ten tijde van het Romeinse Rijk een marteldood gestorven er bovenop gezet waarmee het een triomfzuil van de Roomse Kerk werd.

Dat is niet voor het eerst dat ik dit zie. Indertijd in Mexico leerde ik al dat de Spaanse veroveraars de oude Azteken tempels grondig vernielden om vervolgens met hulp van Spaanse clerus op dezelfde plaats met dezelfde stenen een kerk of basiliek te bouwen. Zo legde de Spaanse veroveraar met geweld het geloof op aan de onderworpen volkeren. Een vrij gebruikelijke gang van zaken die nog lang niet verdwenen is. In veel Moslim landen geldt nog altijd dat veronderstelt wordt moslim te zijn. In dat geloof heeft zich de veroveraarscultuur langer gehandhaafd dan in de Christelijke cultuur. Daar is die veroveraarsmentaliteit verdwenen als gevolg van godsdienstoorlogen die land en staatskas dreigden te slopen om van de doden maar niet te spreken.

In het toenmalige Romeinse Rijk is het er indertijd min of meer toevallig wat anders aan toe gegaan. Toen de Romeinse keizer Constantijn I De Grote (rond 300 na Christus) besloot het nieuwe katholieke geloof te tolereren, kwam als het ware op den duur op vreedzame wijze het hele Romeinse Rijk in handen van de Roomse Katholieke Kerk. De Roomse kerk kon letterlijk voortbouwde op alles wat het Romeinse Rijk in haar ongeveer duizendjarige bestaan tot stand had gebracht. Zo werd heel Europa Christelijk tot in de diepste vezels van zijn bestaan: rechtspraak en wetgeving, staatshuishoudelijk, militair, bouwkundig, schilderkunstig enz. De Roomse kerk werd organisatorisch zelfs uitgebouwd op basis van de organisatorische kenmerken van het Romeinse leger en de keizerlijke hofhouding.

Michelangelo's onafgemaakt grafmonument voor paus Julius II in de San Pietro in Vincoli. Wat direct opvalt is het beeld van de paus die liggende op zijn graf ligt, een houding die we kennen van de Romeinse keizers. In de kerk zijn ook de ketenen te zien die de Heilige Petrus zou hebben gedragen in de gevangenis van Mamertine. De nissen met daarin beelden zijn al bekend uit de Romeinse tijd zoals nog te zien is in de ruïnes van Romeinse termen.

De inhoud van die kerk is bovendien een ijzersterk religieus verhaal dat tot op de dag van vandaag miljoenen mensen troost en steun biedt in hun dagelijks bestaan. Rome is bijgevolg met zijn ongeveer 40 miljoen bezoekers het grootste toeristische trekpleister ter wereld. Maar daarover een volgende keer meer.  

ILLEGALE HUISVROUWEN

Huisvrouw Jet Bussemaker. (Een digitale fotocompositie van Petrus met dank aan Helmut Newton en Stephanie Seymour.

Ik geef het meteen toe. Het is populistisch maar ik wil het toch maar gezegd hebben. Terwijl PvdA leider Samsom zich de blaren op zijn tong praat om zijn achterban te overtuigen dat illegalen heus wel humaan behandeld zullen worden bij strafbaarstelling van illegaliteit, praat PvdA minister Jet Bussemaker de niet genoeg buitenshuis werkende vrouwen een nieuw schuldgevoel aan. Of liever vindt dat hun schuldgevoel over de zorg van hun gezin plaats moet maken voor schuldgevoel over de kosten van de investering die de staat in hen heeft gedaan. Dat is pas humaan.

Waarom wil Busssemaker al die vrouwen aan het werk hebben in plaats van thuis in deeltijd te werken? Uit naastenliefde zodat die vrouwen zich kunnen ontplooien? Ik hoorde haar zoiets zeggen tenminste. Je zult lager opgeleid zijn en helemaal niet vinden dat je je als schoonmaakster of schoenverkoopster buitenshuis kunt ontplooien. Wat dan?

Ik verdenk Bussemaker ervan dat zij vrouwen maant te gaan werken om meer belastinginkomsten te krijgen en op die manier de welvaartsstaat te stutten. Anders wordt die misschien wel onbetaalbaar met al zijn toeslagen, uitkeringen en andere leuke dingen voor de mensen en dat wil Bussemaker natuurlijk niet. Maar willen we dat met zijn allen niet? Gaan we mee in de gekte dat we straks vrouwen uit de Derde Wereld hierheen laten komen om voor een laag loon op onze kinderen te passen en het huishouden te doen? Illegale huisvrouwen liefst, die zijn namelijk nog voordeliger.

Waarom worden vrouwen gemaand te gaan werken als de werkloosheid groeit? Is dat om vrouwen te frustreren want een baan vinden zal moeilijk worden. Of is het de bedoeling om het aanbod van arbeid te vergroten waardoor de prijs, het loon dus lager wordt? Zo wordt Nederland weer lekker concurrerend. Ik zei het al eerder we worden geregeerd door kruideniers of ze nu van links of van rechts komen.