zaterdag 5 oktober 2013

MARX IN BERLIJN



In Berlijn is niet veel meer over van het socialisme. Hier of daar nog een monument of een wandmozaïk maar veel stelt het niet voor. De Westerse modernisering walst met veel bouwgeweld en nieuwe kunst over het oude of is het verouderde socialisme heen. Alleen straatnamen herinneren nog aan de oude tijd zoals Karl Liebknecht Strasse of natuurlijk de Karl Marx Allee. Maar dit zijn net als bijvoorbeeld ook Rosa Luxemburg belangrijke figuren uit de geschiedenis van Duitsland en dus passen hun namen ook zonder Oost Duitsland in het stratenplan van de Duitse hoofdstad.

Ik heb een foto gemaakt van bovenstaand plakkaat in brons omdat me weer eens opviel dat geweld en vrede in de socialistische slogan en beeldcultuur zo vaak gemakkelijk samengaan. “Es lebe die soziale Revolution, es lebe der Frieden der Völker” zo lezen we naast de indrukwekkende kop van Marx. We zien daar onder mannen gekleed als negentiende eeuwse arbeiders vervaarlijk met geweren en vlaggen zwaaien en uiteraard met opgeheven vuist of liever knuist. Er is er altijd wel een die naar de verte verwijst. Naar de toekomst neem ik aan, die natuurlijk nog niet in zicht is. Er moet eerst nog veel gestreden worden. Over de rol van de vrouw kunnen we kort zijn. De stevige arbeidersvrouw klemt een kind tegen zich aan terwijl ze angstig en bevreesd de gevolgen afwacht van de strijd.

De kop van Marx steekt manhaftig boven het hele tafereel uit alsof hij zijn goedkeuring geeft aan het tafereel. Een treurig lot lijkt me voor een filosoof die de wereld wilde veranderen maar nu als een soort heilige zijn zegen geeft aan de revolutionaire strijd. Maar veel revolutionairs was er niet aan de door de Sovjet Unie gepromote staatsgrepen in de bezette gebieden. Ook al meende Marx dat hij de wetten van de geschiedenis ontdekt had, toch heeft hij zich waarschijnlijk nooit kunnen voorstellen dat zijn communisme nog eens zou dienen als een imperiale ideologie voor notabene een industrieel onderontwikkeld land als Rusland.

Door te denken dat de arbeiders als slachtoffers van het kapitalisme als vanzelf een betere wereld zouden brengen, was Marx een sentimentele romantische idealist. Wat dat betrfet hoort hij thuis bij de Duitse romantiek. Dat zie je terug in de kunstwerken die uit zijn naam gemaakt zijn: cliché arbeiders, cliché sentimenten samengevoegd in een vreemde mengeling van geweld en vrede. Zo ken ik de arbeiderswereld niet.

vrijdag 4 oktober 2013

BERLIJN: DIE NEUE WACHE

Die Neue Wache, Berlijn, 23 september 2013


In Berlijn kun je niet rondlopen zonder te stuiten op littekens van de Tweede Oorlog. Een van die littekens is Die Neue Wache, een classisitisch gebouw aan de beroemde Berlijnse straat Unter den Linden. Het is in 1816 gebouwd als wachthuis voor de troepen van de kroonprins van Pruisen (zie Wikipedia).

Na de hereniging van Duitsland in 1991 is het in 1993 omgebouwd tot een 'Centrale gedenkplaats van de Bondsrepubliek Duitsland voor de slachtoffers van oorlog en tirannie'. Op initiatief van bondskanselier Helmut Kohl werd er een vergrote kopie van een beeld van de Duitse kunstenares Käthe Kollwitz geplaatst, Moeder met haar dode zoon, ook wel bekend als Piëta, dat Kollwitz maakte naar aanleiding van het sneuvelen van haar zoon Peter tijdens de Eerste Wereldoorlog.

donderdag 3 oktober 2013

HET HOLOCAUST-MAHNMAL IN BERLIJN

Berlijn, 27 september 2013 (foto Petrus) 


Wat moet ik denken van 2 vriendinnen die een zelfportret maken op het Holocaust monument? Voor mij is het een plek om stil te staan bij de grootste industrieel georganiseerde massamoord in de geschiedenis van de mens. Ik zie het als een groot grafveld. Elke betonblok -2711 stuks – is een graf, een symbolisch massagraf en je gaat niet zo maar op het graf zitten. Daar hou je eerbiedig afstand van. Maar waarom eigenlijk? In Mexico eten en drinken hele gezinnen tijdens Allerzielen een hele nacht op het graf van hun ouders. Zo houden zij geestelijk contact met hun ouders en bedanken ze hen voor het leven dat ze van hen gekregen hebben. Zoiets bestaat bij ons niet. Een graf vinden we ook al niet meer nodig. Naar het schijnt is dat niet goed voor het milieu. Bovendien is het wetenschappelijk gezien flauwekul. De geest sterft met het lichaam dus waar hebben we het over?

Net als de twee vriendinnen maak ook ik foto's van het Denkmal. Maar dat lukt niet. Ik wil het sinistere van de dood van de miljoenen Joden met hulp van het Denkmal in beeld brengen maar dat gaat niet. De ondergaande zon maakt alles melancholisch maar niet sinister. Voor de twee vriendinnen is dat allemaal blijkbaar geen punt. Ze maken een gezellige foto van hun tweetjes in Berlijn. Inderdaad, het leven gaat verder. Herinneringen vervagen en gaan verloren.


Het Holocaust-Mahnmal (echte naam: Denkmal für die ermordeten Juden Europas) in Berlijn is een monument ter herdenking van de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het bestaat uit 2711 betonblokken variërend in hoogte van 20 cm tot 4,5 meter met een tussenruimte van 95 cm. Onder het veld met de blokken is een expositieruimte ingericht. De Amerikaanse architect Peter Eisenman heeft het monument ontworpen. Het veld met de golvende blokken roept volgens hem een gevoel van desoriëntatie en isolement op en is symbolisch voor de ervaringen van de Joodse bevolking tijdens het nazibewind.
Motto van het monument is een tekst van de Italiaanse schrijver Primo Levi, zelf overlevende van het vernietigingskamp Auschwitz: 'Het is gebeurd, en daarom kan het weer gebeuren. Dat is de kern van wat wij te zeggen hebben.'
De betonblokken zijn bespoten (gecoat) met een speciale chemische laag waardoor graffiti makkelijk te verwijderen is. Producent van de anti-graffitilaag is het farmaceutische bedrijf Degussa, tijdens de Holocaust mede-eigenaar van het bedrijf dat Zyklon B produceerde voor het Derde Rijk. De bouw van het Holocaust-Mahnmal werd door dit oude nieuws even onderbroken, maar na een onderzoek werd besloten dat het bedrijf voldoende afstand had genomen van zijn verleden.
Het monument werd op 10 mei 2005 ingewijd.

Wikipedia.

woensdag 2 oktober 2013

BLOGARTIEST

Als Blogartiest moet je streng voor jezelf zijn. Mislukte blogs gaan onmiddellijk en onverbiddelijk de vuilnisbak in. 

Het is je vast nog niet opgevallen maar sinds kort heb ik me de titel BLOGARTIEST aangemeten. Vanwaar komt dit en moet dat nu zo nodig? We worden al zowat dood gegegooid met kunst. Het ene museum naar het andere kondigt een tentoonstelling aan die je beslist niet mag missen, musea waar je vroeger nooit van gehoord had, waar je het bestaan niet eens van wist. Hoe kan dat met al die bezuinigingen? Het is mij een raadsel of zijn door die bezuinigingen al die musea plotseling aan de slag gegaan omdat ze anders binnenkort moeten sluiten? Als dat zo is dan maken subisdies dus inderdaad mensen gemakzuchtig. Het zou mij niet verbazen.


Een Blogartiest moet natuurlijk ook de nodige kunstjes kunnen zoals in een hap een appel eten.

Met blogs wordt je ook al dood gegegooid. Ik heb geen idee hoeveel blogs er op internet rond zwerven, maar dat moeten er miljoenen zijn. Daar komt die van mij dus ook nog bij. Toe maar, alsof er al niet genoeg te zien en te lezen is. Eigenlijk zou ik er dus maar beter mee stoppen, maar wat dan? Duiven gaan houden, golf spelen, stickers verzamelen, meer boeken lezen, zwemmen of gewoon rondjes door het dorp fietsen? Al die dingen liggen me niet. Fotograferen, schilderen en blogs schrijven daarentegen wel. En aangezien elke moderne psycholoog je aanraadt vooral je ding te doen, blijf ik dat dus ook maar doen.


Een blogartiest is niet bang het kind in en met hem te laten spelen.


Ik heb daar in de loop der jaren handigheid in gekregen. Voor een blogtekst met illustratie, foto, tekening of wat dan ook, draai ik mijn hand niet meer om. Het is een ambacht geworden. Maar het is al met al toch net een tikje meer dan ambacht. Het is een ambacht met een artistiek vleugje. Dan kun je natuurlijk de pretentie hebben dat je een blogkunstenaar bent maar dat is net iets teveel van het goede. Een artiest daarentegen grijpt wat minder hoog. Het roept associaties op met circusartiest. Die wil zijn publiek vermaken en dat wil ik ook. Dus daarom noem ik me voortaan BLOGARTIEST. En wie weet, ben ik daarmee de eerste die dit woord voor een nieuw vak gebruikt. Ik vind het ook goed staan. 


Wat is uw beroep? 
Blogartiest. 
Zo, dat is me toch ook wat. 
Brengt dat ook nog wat op? 
Wat zal ik zeggen? Arbeidsvreugde?
Wat de gek ervoor geeft?
Ook dat, maar dat is met alles zo.