BELGIË KRAAKT IN ZIJN VOEGEN

Bart de Wever mag je als leider van de Vlaams nationalistische N-VA sinds de verkiezingen rustig de onderkoning van België noemen. Met ruim 20% van de stemmen bij de laatste parlementsverkiezingen laat hij op federaal niveau alle andere partijen ver achter zich. De socialisten en de christendemocraten haalden amper 12%. Alleen door de lagere kiesdeler hebben de Waalse socialisten maar een zetel minder in het parlement. Een merkwaardige zaak overigens dat je met minder stemmen bijna evenveel zetels kunt halen in het parlement. Dat lijkt in strijd te zijn met elk democratisch beginsel van evenredige vertegenwoordiging op federaal niveau.(digitale fotocompositie van Petrus)

Dat België in zijn voegen kraakt, is niet alleen vanwege het Vlaams nationalisme dat met de NV-A in rustiger vaarwater is terecht gekomen maar nog altijd wel als een zwaard boven het verenigde België hangt. De Vlamingen zelf ervaren dat niet zo, maar de Franstaligen in Wallonië en in Brussel voelen het als een bedreiging van hun bestaan. Vlaamse onafhankelijkheid of alleen al het streven naar onafhankelijkheid voelt voor Franstaligen als het verlies van elk houvast in het leven en dat is beangstigend. Mensen willen nu eenmaal zekerheden in hun leven en schrikken terug voor wat ze als gevaarlijke avonturen zien. De Franstaligen zijn zo bezien de conservatieven, ze willen houden wat ze hebben, de Vlamingen zijn de avonturiers.

Ik ken Wallonië niet zo goed als Vlaanderen maar wie er wel eens komt, ziet aan de dorpen, steden, het landschap en de wegen dat het een landstreek in verval is. Niet sinds kort, maar al decennia lang. Met de ondergang van de kolen en staal industrie is Wallonië, notabene een van de eerste geïndustrialiseerde regio's in de wereld, ten onder gegaan. Alle inspanningen ten spijt is het tot op de dag van vandaag niet gelukt een nieuwe basis voor welvaart en vooruitgang te vinden.

Vlaanderen bij avondlicht, 2014

Brussel ken ik van de dagelijkse gang naar mijn werk en wandelingen door enkele wijken. Vooral in het centrum van Brussel ervaar je de grootsheid van het verleden van die stad. Ooit was het een trotse hoofdstad van een wereldrijk in wording, een Brabantse stad met veel geschiedenis. In de Europese wijk zie je het moderne Europa. Er wordt daar altijd druk gebouwd. Je zou kunnen denken dat er gewerkt wordt aan een Europees Washington, een nieuw machtscentrum in de wereld. In zekere zin is dat ook zo, zelfs vanuit militair oogpunt. Het machtige NATO hoofdkwartier – het Europese Pentagon- ligt immers tussen de Europese wijk en de luchthaven Zaventem.

Maar afgezien van de grootsheid uit het verleden en de Europese wijk gaat het niet zo goed met Brussel. Veel wijken en openbare gebouwen waaronder ook treinstations liggen er onderkomen bij, verouderd en hulpeloos. Soms lijkt het erop dat de infrastructuur met houtje touwtje plus de moed der wanhoop bij elkaar moet worden gehouden. Brussel is geen etalage van Europese welvaart en vooruitgang. Hier en daar zie je er wel een glimp van maar het totaalbeeld is toch dat van een onderkomen en verwaarloosde stad.

Vlaanderen lag er tot nu toe het beste bij maar ook dat wankelt en zucht onder de nieuwe economische wereldordening. De eens zo glanzende auto industrie is op zijn retour met de sluiting van Opel, Ford en Volkswagen fabrieken. De auto industrie is nog slechts een schim van de miljarden industrie die het ooit was. Na de sluiting van de mijnen waren de auto industrie samen met de nieuwe chemische industrie de pijlers van de nieuwe welvaart in Vlaanderen. In tegenstelling tot Wallonië is na de Tweede Wereldoorlog Vlaanderen in goede doen gekomen en lang gebleven waardoor het een welvaartsstaat heeft opgebouwd die gelijk is aan die van zijn buurlanden.

In de Europese wijk van Brussel wordt altijd gebouwd.

Maar wie om zich heen kijkt, ziet dat de welvaartsstaat, meer nog dan in de buurlanden, begint af te brokkelen of misschien zelfs wel te wankelen. Het wegennet is onderkomen geraakt, openbare gebouwen staan te verouderen en soms zelfs te vervallen. De ruimtelijke ordening vertoont op veel plaatsen tekenen van permanente improvisatie om verval tegen te gaan. Vlaanderen stagneert, dat is wel duidelijk daar heb je geen economische groeicijfers voor nodig. En als Vlaanderen stagneert, dan stagneert heel België zoveel is ook wel duidelijk.

Wat moet er gebeuren om Vlaanderen en België weer welvaart te geven? De politieke en economische elite worstelen al een hele tijd met deze vraag. Een onafhankelijk Vlaanderen leek de oplossing te zijn, los van het stagnerende en immer in zichzelf gekeerde Wallonië dat ook nog Vlaams geld kost. Maar meer en meer dringt het besef door dat ook dat niet de oplossing is. De nationalistische NV-A met zijn historische meerderheid die het bij de laatste parlementsverkiezingen heeft behaald, heeft zijn prioriteit verlegd van onafhankelijkheid naar economische hervormingen. Dat blijkt uit de totstandkoming van deze nieuwe centrum-rechtse regering die uiteraard vervloekt wordt door de links oppositie en de immer machtige vakbeweging. Er worden, zeker voor Vlaanderen, felle woorden gebruikt maar die verraden ook een zekere machteloosheid. Men beseft diep in zijn hart dat er wat moet gebeuren, maar wat dan is de vraag?

Boom aan de Rupel.

Politiek is er in ieder geval al een staaltje stuurmanskunst geleverd. Tot ieders verrassing is het gelukt om een Waals-Vlaamse eenheidsregering te vormen met daarin de Vlaams nationalistische partij N-VA, de nog altijd politiek machtige Vlaamse Christendemocraten, de Vlaamse én de Waalse liberalen. Dat de Waalse liberalen het hebben aangedurfd om aan deze regering mee te doen als enige Waalse partij is een grote verrassing. Daarmee is het de enige partij die deze regering de benodigde legitimiteit in Wallonië verschaft. Daarom is het moedig en verstandig van N-VA leider Bart de Wever, burgemeester van Antwerpen, en de voormalig Vlaamse Christendemocratische premier Kris Peeters om het premierschap af te staan aan De Waalse Liberaal Charles Michel, zoon van de Waalse politicus Louis Michel. Daarmee krijgt deze regering in Wallonië extra legitimiteit.

De vraag is nu wat de Waalse socialisten, nog altijd de grootste partij in de regio, onder leiding van ex Premier di Rupo gaan doen. Zullen ze samen met de socialistische vakbeweging oppositie tot de dood gaan voeren met het risico dat de Vlamingen alsnog hun handen van België afhalen of zal het besef doordringen dat wil België tot de Europese top blijven behoren, dringend hervormingen moeten worden doorgevoerd? Het is nu aan de Waalse socialisten om hun verantwoordelijkheid voor heel België op te nemen. Dat heeft de Vlaams nationalistische leider Bart de Wever heel goed gezien. België krijgt nog een kans van hem.