DE FILMSTERPOSE THUIS

Niet dat ik me herinner dat deze foto gemaakt is, hoegenaamd niet. Maar ik ken de foto wel zo lang als ik me kan herinneren. Hij moet gemaakt zijn toen ik pakweg een jaar of vijf was, dat wil zeggen in het begin van de jaren vijftig. Een ingekleurde foto was toen blijkbaar populair want er zitten er een paar meer in ons familie archief. Ze zijn amateuristisch ingekleurd door een familielid die dat van een maatje in diensttijd had geleerd, zo herinner ik me ook nog.

Liz Taylor

De foto is gemaakt in ons woonhuis aan de Berghemseweg. Ik herken het zeil en de cocosmat. Die kleuren komen min of meer overeen met de werkelijkheid. Ik ga er daarom vanuit dat het pakje wat ik aan had de kleur heeft gekregen die het ook werkelijk had. Ik herinner me dat pakje overigens niet. Zeil en mat gaan langer mee, zo'n kledingstuk is na een jaar of te klein of versleten vandaar dat het niet in mijn geheugen zit. Daarom kan de mode altijd weer terugkomen. Ze duurt maar kort en is gauw vergeten.

Het is geen toevallig familiekiekje maar een zorgvuldig gemaakte foto door een beroepsfotograaf. Dat kun je aan alles zien maar vooral aan de pose. Een jaren vijftig pose van filmsterren. Ik heb het nog eens na gekeken op internet en inderdaad, ik vond foto's van de jaren vijftig filmsterren Elisabeth Taylor en Sofia Loren waarop ze in min of meer dezelfde pose zitten. Ik heb geen foto's van mannen gevonden die toen op deze manier poseerden. Dat zou men - denk ik – toch wel 'verwijfd' hebben gevonden. Mannen zeker toen, het was de tijd van de cowboyfilms en die moesten dus stoer zijn.

Sofia Loren

Maar een jongetje op deze manier fotograferen moet kunnen, zal de fotograaf toen gedacht hebben, zeker als ik hem een bal geef om vast te houden. Dat had natuurlijk eigenlijk een strandbal moeten zijn maar dat viel toen nog ver buiten onze mogelijkheden. De fotograaf maakte er op een simpele manier een huis, tuin en keuken pose van. Poseren als een filmster is van alle tijden. Veel mensen doen nu eenmaal graag na wat de groten der aarde hen voordoen. Dat zal wel nooit veranderen. Ik heb er in ieder geval een mooie foto voor mijn familie archief aan overgehouden.

STUDIE VOOR MONA LISA 0.2

Petrus, studie voor Mona Lisa 0.2, acryl en potlood op papier, 75x55 cm

FOTOBOEK MARRAKECH III

Marrakech, 10 januari 2014

Marrakech, 10 januari 2014

Marrakech, 10 januari 2014

Marrakech, 10 januari 2014

Marrakech, 10 januari 2013

Marrakech, 11 januari 2014

Marrakech, 11 januari 2014

Marrakech, 11 januari 2014

Marrakech, 11 januari 2014

GEESTELIJKE GEZONDHEID

Ik vrees dat bij gebrek aan geestelijk onderhoud bij veel Nederlanders de geest in eenzelfde warboel geraakt als deze tweedehands boekhandel in een volkswijk van Marrakech, Marokko.

Bibliotheken worden massaal gesloten, weg bezuinigd door gemeentebesturen zo zag ik op het NOS journaal. Hoeveel sportvelden zouden er al weg bezuinigd zijn? Ik denk heel weinig vergeleken met bibliotheken en andere kunst en cultuur uitingen, want lichamelijke gezondheid staat in ons land veel hoger op de ladder dan geestelijk gezond. De spreuk gezonde geest in een gezond lichaam is al lang afgeschaft.

Lichamelijke gezondheid is uiteraard belangrijk maar zo langzamerhand is het alles overheersend geworden. Lichamelijke gezondheid is ontaard in een algemene strijd tegen ouder worden en de onvermijdelijk daarop volgende dood. Zozeer zelfs dat er al pseudo-wetenschappers of is wetenschappelijke kwakzalvers een beter woord, rondlopen die beweren dat er een moment komt dat we niet meer dood zullen gaan. Dood is dan een overwonnen ziekte, zo las ik laatst in een prestigieuse krant. Hoe kom je er op, dood een ziekte? Wat is geboorte dan, de aankondiging van een ziekte?

Als ik zulke wetenschappelijke verpakte onzin lees, vraag ik me wanhopig af of zulke mensen wel eens een minuutje hebben nagedacht over wat ze beweren? Ik betwijfel dat namelijk sterk. Ik vraag me dan ook af of zulke mensen nog wel eens onder gewone mensen verkeren en of ze wel eens ooit een gewoon boek over mensen hebben gelezen, bijvoorbeeld Don Quichote of Hamlet om maar twee van de vele zuilen te noemen waarop onze beschaving rust? Ik vrees van niet. Ik denk zelfs dat zulke wetenschappers niet geestelijk gezond zijn. Afgestudeerd, dat wel maar dat is iets heel anders dan geestelijk gezond zijn.

Ik weet het. Praten over iemands geestelijke gezondheid is in ons land not done. Over lichamelijke gezondheid mag je de hele dag zeuren: iemand is te dik of te dun, beweegt te weinig, eet ongezond en verkeerd en ga zo maar door. Rond lichamelijke gezondheid is een hele markt met bijbehorende industrie ontstaan. Er zijn centra voor lichamelijke fitness maar waar zijn de centra voor geestelijke fitness? Bibliotheken worden gesloten.

Lichamelijke gezondheid mag in alle vormen en maten getoetst worden, vooral in de sport. Dagelijks kunnen we uren op TV kijken naar sport en dan vooral wedstrijden waarin uitgemaakt wordt wie de beste is. Ongegeneerd worden uren, dagen, maanden, jaren vol gekletst over sportprestaties. Lichamelijke prestaties worden tot op de miliseconde en de millimeter gemeten en we krijgen er nooit genoeg van om vast te stellen wie de beste is.

Vergelijk dat eens met geestelijke prestaties. Schoolprestaties die tellen wel maar dan alleen maar in de mate dat ze bijdragen aan beroepsvorming. Voor de rest vermijden we het onderwerp geestelijke ontwikkeling zoveel mogelijk. Dat is privé en dat moet vooral zo blijven. Iemand vertellen dat hij zijn geestelijke ontwikkeling verwaarloosd, is een doodzonde. Iemand verwijten dat hij geen sporter is, niet kan voetballen of wat voor sport dan ook, is normaal. Sport moet, geestelijke ontwikkeling mag.

Het gevolg is een hele cultus rond sport en sportmensen, rond het lichaam en rond jong zijn want dat is de sportleeftijd bij uitstek. Wat daarna komt is treurigheid: ouder worden, verval ziekte en dood. Laatst nog koos een man voor zelfdoding omdat sport zijn enige levensvreugde was en aangezien zijn lichaam het liet afweten was het wat hem betreft mooi geweest. Hoe dat met zijn geestelijke ontwikkeling zat, weet ik niet maar in ieder geval vond hij in zijn geest geen levensvreugde meer. Dat lijkt me ernstig, heel ernstig maar leg dat maar eens uit aan politici. Die sluiten liever twee bibliotheken dan een sportveld. Zij kennen onze prioriteiten.

NEW MINIMALISM XXIX

New Minimalism Number 37, Highway Zeeland, November 29 2013

New Minimalism Number 38, Rupeltunnel, November 29 2013

DE EFTELING

De Efteling is vooral een familiepark zoals je kunt zien op deze in 1977 gemaakte foto van  3 generaties.

De kip met het gouden ei heb ik zondag niet gezien in de Efteling. Ik heb hem nog gezocht op de kaart maar niet gevonden. Wel zag ik Holle Bolle Gijs de papierslikker, ook een oud bekende. Net als veel landgenoten ben ook ik opgegroeid met de Efteling. Mijn herinnering gaat terug naar begin jaren vijftig van de vorige eeuw. Gek genoeg herinner ik me van die eerste keer niet echt iets van de Efteling, nou ja misschien lang nek en de zingende paddestoelen. Wat ik me vooral herinner is de weg er heen. Ome Harry de broodbezorger had voor de gelegenheid een grote zwarte Amerikaanse slee gehuurd waarmee we van Oss naar de Efteling reden. Dat was misschien wel de eerste keer dat ik met ons gezin en dat van mijn oom in een echte auto reed. Dat was pas een avontuur.

Mijn tweede bezoek was met toen nog onze 2 kinderen samen met mijn ouders en mijn zus. Dat was in 1977. Die dag is me beter bij gebleven, ik denk ook vanwege de foto's die ik toen gemaakt heb. Het was bij dit bezoek dat ik een foto maakte van een groep geestelijk gehandicapten bij de kip met het gouden ei. Vandaar dat ik me afvroeg of dat nog bestond. Het was een leerzame foto omdat een vriend van mij in de donkere kamer, intussen verleden tijd geworden, de techniek van het doordrukken en tegenhouden bij het belichten van de foto leerde. De fotografen onder ons weten wel wat ik bedoel.

Ook in 1977 was de Efteling al geschikt voor groepsuitjes.

Zondag was ik er met opnieuw 2 van mijn kinderen en kleinkinderen. Ik kon bij aankomst aan het parkeerterrein al zien dat de Efteling ondertussen is uitgegroeid tot het grootste en bekendste familiepark van Nederland. Want dat is het wat de Efteling in de loop der tijd geworden is, een familiepark dat ons onvermijdelijk herinnert aan onze eigen jeugd die voorbij gaat maar dankzij de Efteling ook wordt overgedragen aan onze kinderen en kleinkinderen. Door de uitgebeelde sprookjes van de gebroeders Grimm en Hans Andersen en de tekeningen van Anton Pieck is het dubbele nostalgie geworden, die aan onze eigen jeugd én aan de tijd daarvoor.

De Efteling is begonnen als een verbeelding van sprookjesvertellingen die zijn opgeschreven. Het is volkslitteratuur uitgebeeld met hulp van de nostalgische volkstekenaar Anton Pieck. Met zijn tekeningen schiep hij prettige herinneringen, een bijna feestelijk verleden met gezellige (kneuterige) huisjes, kleine huiselijke raampjes, mooie zomers en echte winters. Een verleden wat nooit bestaan heeft maar wat we ons maar al te graag willen voorstellen. Anton Pieck tekende voor ons de verleiding van de herinnering.

Zulke volkse herinneringen zijn onvermijdelijk kneuterige, zo te zeggen klein Hollands. Ik zag het gisteren in heel wat attracties terug, net als de typisch Nederlandse schoolse uitleggerigheid. Vermaak zonder een educatieve toets is in Nederland uit den boze. Voor sommige straffe gelovigen is dat zelfs letterlijk zo, die kijken zondags ook niet naar TV en gaan niet sporten. Daar hebben we of we het willen of niet een tik van meegekregen. Erg is het niet maar soms wel langdradig. Waarom eerst een heel verhaal voorgelezen over de dansende schoentjes voordat ze beginnen te dansen?

Ook nu nog blijven nieuwsgierige kinderen onderzoeken hoe Holle Bolle Gijs werkt.

Die educatieve letterlijkheid belet ook vaak dat de fantasie tot in zijn essentie wordt uitgeleefd. De geschiedenis van de Bokkenrijders is interessant maar kneuterig verbeeld met overbodige details van locatie en tijd en daardoor voor kinderen te langdradig en uitleggerig. Wat doet het er toe waar het verhaal zich afspeelt? Het gaat om de strijd tegen goed en kwaad ergens bij ons in de buurt en dat moet je voluit verbeelden, de geschiedenis is hooguit een houvast en een leidraad maar niet meer dan dat. Dat geldt ook voor het Raveleijn spektakel, de verbeelding van een verhaal die men al te volledig wil naspelen zonder zich tot de essentie te beperken. In wezen gaat het om een strijd tussen een slechterik en onschuldige kinderen die hij met zijn boeven bedreigt. Leef je uit op de slechterik en dan vooral draak die ondanks dat kosten en moeite niet gespaard zijn, nu niet helemaal uit de verf komt. Dat is jammer.

Aan de laatste twee voorstellingen zie je dat de Efteling meteen ook verzeild is geraakt tussen het sprookje van de verbeelding en de kermisattractie, ook zo oud als de mensen zelf. Het sprookje is meer litterair, de attractie de onderbuik. In de Efteling treft je beide aan, beleefd in gezin en familieverband. Toch wel apart. Ik ben benieuwd hoe lang de Efteling in staat zal zijn het publiek binnen te halen, want dat is dank zij internet en TV gewend om alles tot in de details en op perfecte wijze verbeeld te zien. Tussen de bedrijven zie je jongeren al regelmatig verveeld op hun telefoon naar nieuwe impulsen zoeken. Zal het familiepark ook dit overleven?