Het was niet moeilijk te bedenken dat
de emancipatie van de vrouw tot zelfstandige verdiener moest leiden
tot een twee-verdieners economie. Zo werkt de economie nou eenmaal.
Eerst was de (economische) maat der dingen het gezin met een
kostwinner. Dank zij de emancipatie van de vrouw werd het gezin van
de tweeverdiener de (economische) maat der dingen. Die ontwikkeling
kon je het beste zien in huizenprijzen. Navenant het aantal
tweeverdiener gezinnen toenam stegen de huizenprijzen. Dat is de
economische keerzijde die bij emancipatie hoort. De prijs die je voor
emancipatie moet betalen. Dat hoort er bij.
Maar dat de emancipatie zou uitlopen op
een heksenjacht op de huisvrouw had ik toch zo snel niet kunnen
bedenken al zag ik de eerste tekenen daarvan al in mijn studententijd
(jaren 70 vorige eeuw). In mijn naïviteit dacht ik dat we door de
vrouwenemancipatie op weg waren naar een nieuw soort vrijheid waarin
ieder zelf kan uitmaken hoe hij en zij hun relatie invullen. Ik had
met mijn sociologische blik beter moeten weten. Die had me moeten
waarschuwen voor het mechanisme van de groepsdruk om de nieuwe
normstelling door te voeren.
Vrouwen die niet studeerden en geen
carrièreplanning hadden, telden niet meer mee. Ze werden op zijn
best als beklagenswaardig beschouwd en op zijn ergst als achterlijk.
De vrouw die beweerde thuis te willen blijven voor de kinderen, kreeg
een soort pariastatus. Dat begon al met het kinderen willen. Ook toen
al werd dat als bijna misdadig beschouwd. Er was – ook toen al -
genoeg ellende op de wereld, overbevolking dreigde en ook het milieu
ging er op achteruit als gevolg van de massale aankoop van Lelijke
Eendjes en Renault 4's onder studenten.
Thuis zitten met je kinderen was
voortaan saai en vervelend terwijl buitenshuis een spannend
beroepsleven op je ligt te wachten met bijbehorende sociale status,
een eigen auto en andere nieuwe avonturen. Kortom, het echte leven
lag buiten de deur en jij zou je als vrouw toch opsluiten in je huis?
Gekkenwerk en vooral niet progressief, de nieuwe naoorlogse meetlat
van de vooruitgang van de mensheid naar het eeuwige geluk. Maar het
ergste was dat je door thuis te blijven en voor je kinderen te
zorgen, je financieel afhankelijk was van je man en omgekeerd als je
man liever huisman was.
Met deze opvatting begon pas de echte
heksenjacht op de huisvrouw. Thuis blijven en voor je kinderen zorgen
was niet alleen ouderwets en achterhaald maar ook nog financieel dom.
Daarentegen was het progressief om kinderen te krijgen en met hulp
van een werkster, crèches, kinderopvang enz. voor liefst hele dagen
buitenshuis te gaan werken. Als de eigen lagere klasse dergelijke
diensten niet meer goedkoop en desnoods zwart kon leveren dan maar
hulp gehaald uit goedkope landen als bijvoorbeeld Polen of nog verder
weg. Maar wat je als vrouw vooral niet moest doen, was je afhankelijk
maken van je man (of omgekeerd de man maar daar hebben we het hier niet over).
Zo kwam de grootste omwenteling van de
twintigste eeuw ongemerkt maar niet minder effectief tot stand. Stond
eerst in een relatie het samen delen uit liefde, zorg of wat dan ook
voor elkaar centraal nu draaide het voortaan om afhankelijkheid en gebrek aan vrijheid.
Mannen en vrouwen die met part-time banen dachten te ontsnappen aan
dit dilemma werden genadeloos afgemaakt door progressieve economen en
andere intellectuelen die zich gesteund wisten door de statistieken,
het nieuwe terreurwapen van onze tijd.
Die statistieken vertellen dat een op
de vier of vijf min of meer vaste relaties in een scheiding eindigt.
In een land waar iedereen zich tegen elke levensprobleem wil
verzekeren, leidde dat onmiddellijk tot de conclusie dat je als vrouw
(in het geval van de huisman als man) je daar dus maar meteen beter
op kunt voorbereiden door buitenshuis te gaan werken en aldus
financieel op eigen benen te kunnen staan. Dat is bovendien ook nog
goed voor de samenleving want met een betaalde baan draag je pas echt
bij aan de economie van het land en daarmee aan het collectieve
geluk. Voor je gezin zorgen is een bijzaak die je beter aan andere
goedkope betaalde of gesubsidieerde krachten kunt overlaten!
Daarmee zitten we bij de volgende stap
in de heksenjacht. Wel studeren en niet voltijds gaan werken is
diefstal van de samenleving en verdient bestraft te worden met
uitsluiting. In feite gebeurt dat ook. De geschiedenis wordt
herschreven met als vertrekpunt dat de huisvrouw door de eeuwen heen
de sloof en seksslaaf van de man is geweest. De man ontmaskert als de
kleine dictator die de vrouw door de eeuwen heen heeft onderdrukt.
Maar wat blijkt nu? Ondanks deze
revolutionaire omwenteling blijkt het ideaal van de meeste vrouwen en
mannen hetzelfde te zijn gebleven, namelijk samen te leven in liefde,
elkaars zorg te delen en als het even kan kinderen te hebben. Zelfs
homo echtparen streven dat na. Het klassieke huwelijk blijkt helemaal
niet op sterven na dood te zijn zoals veel vooruitstrevende
trendwatchers hebben gedacht. De meest gelezen bladen staan er vol
van. Dus wat nu? Doorgaan op de ingeslagen weg of toch niet eens
kijken of onze samenleving zich niet beter kan instellen op wat het
leven van mensen rijk maakt zoals liefde, een vertrouwensband en
gedeelde zorg?
