vrijdag 26 augustus 2016

"HIM": HITLER

Maurizio Cattelan, Him, 2001

Een geknielde Hitler die ogenschijnlijk tot iets hogers zit te bidden, dat is pas provocerend. Zou hij daadwerkelijk tot iets hogers hebben kunnen bidden? Ik kan het me niet voorstellen. Voor zover ik me een beeld van hem kan vormen, beschouwde hij zichzelf uiteindelijk als de allerhoogste. Trouwens zijn volgelingen ook. Zij aanbaden hem als een soort verlosser. Ik denk dat veel Duitsers in zijn tijd meer vertrouwen in hem hadden dan in een god ook al was Duitsland toen een overwegend Christelijk land.

Hoe dat kon? Natuurlijk, hij had zijn superioriteit goed georkestreerd en georganiseerd met behulp van de kornuiten van zijn Nazipartij, die overigens ook onvoorwaardelijk in hem geloofden. Hij combineerde met hulp van zijn partij brute macht met verbale overtuigingskracht. Het geloof in hem werd groter naarmate hij meer politieke en militaire successen boekten. Dat was ook wat er van meet af aan fout ging. De veel te grote toegeeflijkheid van de politieke leiders en later de Engelsen en andere landen.

Zo raakte hij nog meer van zichzelf vervuld wat hij op zijn beurt weer uitstraalde naar zijn volgelingen. Daardoor wist hij ze nog meer te betoveren. Hitler werd voor zichzelf en zijn volgelingen een bovenmenselijke figuur. Het werd haast onmogelijk om niet in hem te geloven. De Duitsers waren met hem in een ‘Teufelskreis’ terecht gekomen waar haast geen ontkomen meer aan was. Wie er zich aan wilde onttrekken, kwam in een kamp terecht waar je op de een of andere manier aan je einde kwam. Verzet tegen hem en zijn Nazikornuiten werd met geweld gebroken.

Met zijn betovering kreeg Hitler ook vat op op een groot deel van politieke, militaire en zakelijke elite van het land. Ze aanvaardden hem op alle terreinen, als politicus, als militair strateeg, als diplomaat en las geestelijk leidsman. Achteraf absurd en onbegrijpelijk maar het gebeurde toch maar tot aan de ondergang van zijn legers en zijn land toe.


Was het op moment van de ondergang van zijn land en zijn volk, dat hij alsnog had kunnen neerknielen? Ik denk het niet. Daarvoor beschouwde hij zichzelf als te hoog, als de duivel zelve en die knielt voor niemand. Een knielende Hitler kan dus niet. Daarom ook moest hij na zijn verlies wel zelfmoord plegen. Voor een bovenmens is er geen andere weg meer mogelijk. De dood als verlossing.

1 opmerking:

  1. Zijn zelfmoord zal ook een praktische reden hebben gehad: in handen van de geallieerden had hij ook niet op clementie hoeven te rekenen.

    BeantwoordenVerwijderen